مهارت تاب آوری به معنای کسب موفقیت با وجود شرایط سخت است. همه ما در اطراف‌مان با افرادی مواجه هستیم که در عین داشتن شرایط سخت و دشوار، توانسته‌اند موفقیت‌های بزرگی را به دست آوردند؛ دقیقا همان چیزی که بسیاری با داشتن شرایط مناسب، موفق به کسب آن نشده‌اند. کسانی که دارای مهارت تاب آوری هستند، از اتفاقات اطراف خود برای رقم زدن سرنوشت‌شان استفاده می‌کنند. مهارت تاب‌آوری در نتیجه مهارت‌هایی شامل مهارت حل مسئله، عزت نفس و ارزشمندی و مهارت‌های اجتماعی شکل می‌گیرد. در ادامه مفهوم مهارت تاب‎آوری و راهکارهای برای افزایش آن را ارائه کرده‌ایم. برای  آموزش و ارتقای این مهارت می‌توانید از خدمات مشاوره فردی استفاده نمایید.

برای دریافت مشاوره در زمینه مهارت تاب آوری می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

منبع:  مهارت تاب آوری را چطور تقویت کنیم؟

مفهوم مهارت تاب آوری

کسانی که توانایی بازگشت به زندگی را بعد از پشت سرگذاشتن شرایط سخت در زندگی دارند، از مهارت تاب‌آوری برخوردار هستند. تاب آوری به معنای رشد و پیشرفت در موقعیت‌های ناگوار زندگی نیز می‌باشد.

مهارت تاب آوری از مهارت‌های اکتسابی است؛ به این معنی که اگر افراد تلاش کنند، می‌توانند از این مهارت برخوردار شوند. البته به دست آوردن آن نیز نیازمند این است که فرد از پشتکار و اراده خوبی برخوردار باشد. بنابراین کسانی که انعطاف‌پذیری بالایی دارند، می‌توانند به تدریج و با تمرین و تلاش، مهارت تاب آوری را در خود تقویت کنند. برای آشنایی با سایر مهارت های زندگی کلیک کنید.

مولفه‌های مهارت تاب آوری

به طور کلی تاب‌آوری دارای سه مولفه است که در ادامه کدام را شرح داده‌ایم.

• مولفه شناختی: مولفه شناختی تاب‌آوری به معنای نوع تعبیر و تفسیر فرد از اتفاقات در حال وقوع می‌باشد. اینکه فرد در مورد هر اتفاقی که در زندگی می‌افتد چه افکاری داشته باشد، می‌تواند واکنش او را تعیین کند. برخی از افراد حتی اتفاقات نه چندان مهم در زندگی را به بدترین شکل تفسیر می‌کنند و راه‌حلی برای آن پیدا نمی‌کنند. برخی دیگر نیز با وقوع هر اتفاق ناخوشایند به دنبال افکار مثبتی هستند و سعی می‌کنند با ارزیابی و تحلیل درست، راه حل مناسب را پیدا کنند.
• مولفه هیجانی: مولفه هیجانی مهارت‌تاب‌آوری، نشان دهنده روحیه و احساسات فرد در زمان وقوع اتفاقات مختلف زندگی است. مولفه هیجانی تاب‌آوری وابسته به مولفه شناختی است؛ به طوری که نوع تحلیل و ارزیابی فرد در زمان وقوع یک اتفاق تعیین کننده احساسات او نیز هستند.
• مولفه رفتاری: در نتیجه مولفه شناختی و هیجانی مهارت‌تاب‌آوری، مولفه رفتاری می‌باشد. به این معنی که تحلیل و احساسات منفی فرد در زمان وقوع اتقافات نامطلوب، در نهایت می‌تواند سبب عملکرد و اقدام ضعیف او شود. البته در حالت برعکس نیز می‌توان این موضوع را بررسی کرد.

توجه : هر فردی که تمایل دارد مهارت‌تاب‌آوری را در وجود خود تقویت کند، باید به سه مولفه شناختی، هیجانی و رفتاری توجه داشته باشد. تحلیل درست اتفاقات ناگوار و داشتن احساسات مثبت می‌تواند به عملکرد درست نیز ختم شود.

انواع مختلف تاب آوری

مهارت تاب آوری با اینکه یک مفهوم کلی است اما در حوزه های مختلفی شاهد آن هستیم. طبیعی است که تاب آوری بدنی و فیزیکی به صورت متفاوتی از تاب آوری ذهنی تعریف شود. به طور کلی انواع مختلف تاب آوری شامل تاب آوری بدنی، ذهنی، اجتماعی و عاطفی یا هیجانی است. افراد در این چهار حوزه زندگی خود نیاز به این مهارت داشته و بهتر است آن را تقویت نمایند.

ویژگی های کسانی که مهارت تاب آوری دارند

کسانی که دارای مهارت‌تاب‌آوری هستند، راحت‌تر از دیگران می‌توانند سختی‌ها و مشکلات زندگی را تحمل کنند. در واقع این دسته از افراد سعی می‌کنند با اعتماد به نفس بالا، از چالش‌های زندگی عبور کنند. هر مشکل و چالشی در زندگی افراد با مهارت تاب‌آوری، به عنوان پله‌ای برای رشد و صعود در نظر گرفته می‌شود. در ادامه قصد داریم به ویژگی افراد با مهارت‌تاب‌آوری بپردازیم.

1. توانایی حل مشکلات و مسائل

مهارت تاب آوری سبب می‌شود افراد در مواجهه با مشکلات زندگی، راه‌حل‌های مفیدی را ارائه دهند. در واقع این افراد از مهارت ذهنی تحلیلی، خلاق و انتقادی نیز برخوردار هستند.

اشخاصی که مهارت تاب آوری دارند، در برابر اتفاقات مختلف در زندگی منعطف عمل می‌کنند و سعی می‌کنند با استراتژی منحصر به خودشان، راه حل مناسب را پیدا کنند.

2. ارتباط اعتماد به نفس با مهارت تاب آوری

اعتماد به نفس پایین سبب می‌شود که افراد در مواجه با کوچک‌ترین اتفافات غیرمنتظره، خودشان را ببازند و نتوانند تصمیم گیری کنند.

از مهم‌ترین ویژگی‌های افراد با مهارت تاب آوری، داشتن اعتماد به نفس بالا است. در واقع آن‌ها به خودشان باور دارند که در مواجهه با مشکل بهترین تصمیم را می‌گیرند.

3. برای خود ارزش قائل هستند

عزت نفس داشتن به این معنا است که هر انسانی خودش را ارزشمند و البته قابل احترام ببیند. بنابراین برای رسیدن به مهارت تاب آوری از طریق افزایش عزت نفس، سعی کنید خودتان را بپذیرید و دوست داشته باشد. برای اینکار می‌توانید ویژگی‌های مثبت‌تان را در خود تقویت کنید و نقاظ ضعفتان را کم رنگ‌تر نمایید. بد نیست بدانید افزایش عزت نفس، سبب افزایش اعتماد به نفس شما نیز می‌شود.

4. مهارت تاب آوری در کنار داشتن مهارت‌های اجتماعی

کسانی که از مهارت‌های اجتماعی برخوردار هستند و به راحتی با دیگران ارتباط برقرار می‌کنند، راحت‌تر از دیگر افراد نیز می‌توانند مهارت‌تاب‌آوری را کسب کنند.

برای یادگیری مهارت‌های اجتماعی بر روی یادگیری مهارت گوش دادن، فن بیان، استفاده از زبان بدن، احترام به عقاید دیگران و … کار کنید.

5. هدف گذاری کنید

داشتن هدف در زندگی، سبب می‌شود که تمامی موانع را برای رسیدن به هدف و خواسته‌ای که در زندگی دارید، پشت سر بگذارید. بنابراین برای رسیدن به مهارت‌تاب‌آوری، داشتن هدف بسیار مهم می‌باشد.

6. نیمه‌ پر لیوان را ببینید

دیدن نیمه پر لیوان مفهوم مثبت اندیشی را می‌رساند. مثبت اندیشی دقیقا همان مولفه شناختی مهارت‌تاب‌آوری است. در واقع برای داشتن فکری مثبت باید به باورها و شناخت‌ها توجه کرد؛ یعنی فرد در مواجهه با سختی‌ها و چالش‌هایی که در زندگی پیش رو دارد چه فکری می‌کند و با چه دیدی به آن‌ها نگاه می‌کند.

افراد مثبت اندیش، در زمان مواجهه با مشکلات زندگی، نکات مثبت را پررنگ‌تر می‌کنند و به راحتی می‌توانند راه حل مناسب را پیدا کنند. توجه به جنبه‌های منفی اتفاقات زندگی، به معنای نداشتن امیدی برای آینده و شکست است.

7.تلاشگر و مسئولیت پذیر بودن

کسانی که از مهارت تاب آوری برخوردار هستند، وقتی خود را درون مشکل و اتفاق ناگواری می‌بینند، مسئولیت پذیر هستند و سعی می‌کنند خودشان برای آن راه حل پیدا کنند. در واقع این افراد دیگران را مقصر اتفاقات ناگوار زندگی نمی‌بینند و سعی می‌کنند برای بهبود شرایطی که دارند تلاش کنند. افراد تا زمانی که مسئولیت کارهای خود را در زندگی بر عهده نگیرند و برای حل مشکلات تلاش نکنند، نمی‌توانند مهارت تاب آوری را به دست آورند.

8. دائم اطراف خود را رصد می کنند

افرادی که هوشیارانه زندگی می‌کنند، درک بهتری نسبت به شرایط دارند و آگاهانه عمل می‌کنند. این دسته از افراد وقتی با چالشی در زندگی خود مواجه می‌شوند، توانایی تصمیم گیری دارند و به راحتی می‌توانند از مسائل عبور کنند.

9. شکست ها راهی برای کسب تجربه هستند

از ویژگی‌های بارز افراد با مهارت تاب آوری این است که اعتماد به نفس بالایی دارند و در هر شکستی، احساس بازنده بودن نمی‌کنند؛ بلکه از آن درس می‌گیرند و آن را به عنوان یک تجربه تلقی می‌کنند. کسب تجربه از هر شکست، به تدریج سبب تقویت مهارت تاب آوری در افراد می‌گردد.

اهمیت برخورداری از مهارت تاب آوری

برخورداری از مهارت تاب آوری و بهره گیری از آن در زمینه های مختلف از آن جهت اهمیت دارد که زمانی که افراد قادر نباشند که یک موقعیت سخت و پرفشار را برای مدت زمان طولانی تجربه کنند، احساس قربانی بودن کرده و یا سلامت روانی آنها مورد تهدید قرار می‌گیرد. این مهارت به افراد کمک می‌کند تا واکنش مناسب تری نسبت به مسائل داشته و به طور کلی عملکرد بهتری داشته باشند.

تفاوت مهارت تاب آوری با مسائل دیگر

برخی از افراد مهارت تاب آوری را با مفاهیم دیگر اشتباه می‌گیرند و به همین دلیل است که نمی‌توانند به درستی بر این موضوع تمرکز داشته و آن را تقویت نمایند. برخی دیگر از موضوعاتی که بسیار مشابه با تاب آوری بوده و در بیشتر موارد با آن اشتباه گرفته می‌شوند، شامل سرکوب هیجانی، سازگاری، انعطاف پذیری، سرسختی و پشتکار می‌شوند. با اینکه برخی از آنها مانند خود تاب آوری مفید بوده و باید به آنها نیز توجه کرد، اما به هرحال نمی‌توان تاب آوری را با آنها یکی دانست. و بهتر است افراد به طور جداگانه به آنها بپردازند.

تکنیک هایی برای افزایش مهارت تاب آوری

حال سوال اصلی اینجاست که چطور تاب آوری را در خود تقویت کنیم. برای اینکار  روش های مختلفی وجود داشته و از طرفی افراد باید ترکیبی از این روشها را استفاده نمایند تا تاب آوری بیشتری داشته باشند. در این قسمت برخی از این روشها را ذکر کرده ایم.

خودآگاهی و شناخت هیجانات مختلف

تغییر دادن نگرش

مدیریت کردن استرس

زمانبندی

سخن آخر

تاب آوری، مهارتی آموختنی است که هر فردی می‌تواند با داشتن هدف، تقویت استعدادها و توانمندی‌های درونی خود، افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس، به دست آوردن مهارت اجتماعی، انعطاف پذیری در برابر اتفاقات مختلف، مثبت نگر بودن، پرورش جسم و ذهن، ارتقای مهارت حل مسئله و … به آن دست پیدا کند.

در صورتی که برای تقویت هر کدام از مهارت‌های نامبرده و همینطور رسیدن به مهارت تاب آوری، نیاز به راهنمایی‌های بیشتری دارید، می‌توانید از مشاوران متخصص در این زمنیه در مرکز مشاوره ذهن نو کمک بگیرید.

برای دریافت مشاوره در زمینه مهارت تاب آوری می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنیاز طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت شهری با شماره 9099070354 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.