اختلال بد ریخت انگاری بدن یا خود زشت پنداری یکی از انواع اختلالات مرتبط با وسواس است که در آن فرد در مورد وجود یک یا چند نقص در ظاهر خود مشغولیت ذهنی مداوم دارد. این نواقص برای بقیه قابل مشاهده نیست. یا آنقدر بی اهمیت‌اند که کسی متوجه آن نمی‌شود. گاهی این نواقص بر روی بدن فرد حتی زیبا هم جلوه می‌کند.

اگر دچار این اختلال هستید، به احتمال زیاد اعتماد به نفس پایینی دارید و دائم در حضور دیگران احساس زشتی و شرمساری می‌کنید. یا اگر دائم به دنبال عمل‌های زیبایی برای اقصی نقاط بدن‌تان هستید توصیه می‌کنیم یکبار حداقل این مقاله را مطالعه نمایید. با آگاهی هر چه بیشتر بهتر می‌توانید در مورد برنامه‌هایتان تصمیم‌گیری نمایید.

برای دریافت مشاوره در زمینه بد ریخت انگاری بدن می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگیرید.

 منبع: بد ریخت انگاری بدن | علائم و درمان اختلال خود زشت پنداری یا بد شکل انگاری

اختلال بد ریخت انگاری یا خود زشت انگاری بدن

اختلال بد شکل انگاری یا بد ریخت انگاری بدن (body dysmorphic disorder) یکی از انواع اختلالات مرتبط با وسواس است که در آن فرد در مورد وجود یک یا چند نقص ظاهری درباره خود، مشغولیت ذهنی زیادی دارد. این نواقص ظاهری اغلب از جانب اطرافیان قابل تشخیص نیستند یا چندان به چشم نمی‌آیند. با این حال فرد آن‌ها را به طور اغراق آمیزی بد یا مایه شرمندگی می‌داند.

بد ریخت انگاری بدن یک نوع اختلال است که فرد به شدت نگران نقص خیالی یا خیلی کوچک در بدن است. فرد مبتلا دائم به این مشکل خود ساخته فکر می‌کند و به مرور زمان این افکار افراطی باعث بروز اختلالات شدید می‌شود. این افراد بی اشتهایی عصبی را تجربه می‌کنند و در کنار آن دائم بر ناحیه خاصی از بدن مانند معده، مو، ران، صورت و باسن متمرکز می‌شوند.

با تمام این صحبت‌ها هر کسی هم که با ظاهر خود مشکل دارد، از جانب متخصصان تشخیص اختلال بد ریخت انگاری بدن را دریافت نمی‌کند؛ بلکه با مشخص شدن مجموعه‌ای از نشانگان و عوامل زمینه‌ای می‌توان وجود آن را تشخیص داد و برای درمان طبق دستورات متخصص پیش رفت. 

علائم اختلال بد ریخت انگاری بدن یا خود زشت پنداری

بد ریخت انگاری بدن با بررسی علائم که در ادامه ذکر کرده ایم؛ قابل تشخیص است.

???? اشتغال ذهنی زیاد در مورد وجود نواقصی در ظاهر بدن که از جانب دیگران قابل تشخیص نیستند یا بسیار ناچیز جلوه می‌کنند.

???? باور شدید به وجود نواقصی در ظاهر که زشت یا بد شکل دیده شود.

????فرد مبتلا به این اختلال معتقد است که دیگران همواره نگاهی منفی در مورد ظاهر او دارند، اما آن را پنهان می‌کنند.

???? تلاش‌های مکرر برای برطرف کردن نقص‌هایی که در خود ادراک می‌کند. برای مثال ایستادن بیش از حد در جلوی آینه یا مراجعه مکرر به پزشک‌های زیبایی

????با روش‌های مختلف نظیر نوع لباس ها یا آرایش بیش از حد، برای پوشاندن زشتی هایش تلاش می‌کند

???? نظرخواهی و جلب اطمینان افراطی از دیگران در مورد مناسب بودن ظاهر اندامش

چرا برخی دچار اختلال خود زشت پنداری می شوند؟

متخصصان در مورد علل ابتلا به اختلالات روانشناختی همواره بر این مسئله تاکید می‌کنند که یک علت واحد مسئول بروز این مشکلات نیست. بلکه مشکلات روانی از جمله اختلال بد ریخت انگاری بدن از تعامل عوامل مختلف با یکدیگر پدید می‌آیند، که می‌تواند ریشه در دوران‌های مختلف زندگی داشته باشد. از جمله این عوامل می‌توان به سابقه وجود اختلال در اعضای خانواده، وجود تفاوت‌هایی در ساختار یا شیمی مغز، داشتن انتظارات غیر واقع بینانه و ارزیابی‌های غیر منطقی از خود اشاره کرد.

برای عضویت در صفحه اینستاگرام ذهن نو کلیک کنید.

اختلال بد شکل انگاری بدن و عوامل خطر

وجود برخی عوامل می‌تواند ریسک ابتلا به اختلال بد ریخت انگاری بدن را افزایش دهد. از جمله این عوامل باید به موارد زیر اشاره کرد.

???? وجود سابقه اختلال بد ریخت انگاری بدن یا هرگونه اختلال وسواسی در اعضای خانواده

???? تجربیات منفی در گذشته نظیر تجربه سوء استفاده جسمانی، جنسی یا روانی (در دوران کودکی نادیده گرفته شدن)

???? برخورداری از برخی ویژگی‌های شخصیتی نظیر کمال گرایی

???? وجود فشارهای اجتماعی و محیطی که ملاک‌های سخت گیرانه‌ای را برای زیبایی در نظر می‌گیرند.

???? دچار بودن به سایر مشکلات روان شناختی نظیر افسردگی یا اضطراب

علائم DSM-5 بد ریخت انگاری بدن

بد ریخت انگاری بدن در DSM-5 رده چهارم را به خود اختصاص داده است. در این بخش مقاله به علائم بد ریخت انگاری بدن از نظر راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی اشاره کرده ایم.

???? این اشتغال ذهنی باعث رنج شخصی یا نابسامانی شدید در عملکرد اجتماعی، شغلی و … شود.

????  در مرحله ای از این اختلال، فرد، در واکنش به نگرانی های خود درباره ظاهرش، رفتارهای تکراری داشته است.

???? اشتغال ذهنی درباره ظاهر خود، علت دیگری نداشته باشد.

???? فرد به طور دایم نگران است و فکر می کنند یک یا چند نقص یا عبیب در ظاهر فیزیکی دارد. ولی دیگران این نقص ها را نمی بینند با آنها را بسیار جزئی می دانند.

پیامدهای بد ریخت انگاری بدن

اختلال بد ریخت انگاری بدن در سنین نوجوانی و جوانی شایع تر از زمان های دیگر است. به همین جهت والدین باید به نشانه ها توجه کنند. تا در صورت مشاهده فورا برای درمان اقدام کنند. این اختلال پیامدهایی را به همراه دارد که در ادامه ذکر کرده ایم.

???? وابستگی به الکل و مواد مخدر

???? افسردگی و اضطراب

???? احساس گناه، خجالت و شرم

???? احساس تنهایی مفرط

???? احساس مداوم نیاز به عمل زیبایی غیر ضروری

???? اختلال خوردن

???? اختلالات خواب

???? آسیب به خود

???? افکار خودکشی

???? افسردگی

???? اضطراب

???? فوبیای اجتماعی

???? وسواس فکری عملی

درمان اختلال بد شکل انگاری بدن

برای درمان اختلال بد ریخت انگاری بدن باید حتما به یک روانشناس مراجعه کنید. روانشناسان از رویکردهای مختلفی برای بهبود این مشکل استفاده می‌کنند که از جمله تاثیرگذارترین آن ها می‌توان به رویکرد شناختی رفتاری و استفاده از تکنیک های مواجه سازی تدریجی اشاره کرد.

در حقیقت درمانگران بر این باورند که باورهای هر کس در مورد ظاهر منشا تمامی احساسات و رفتارهای غلطی است که بروز می‌دهند. پس برای بهبود اضطراب‌ها و الگوهای رفتاری غلط پیش از هرچیز باید این افکار بررسی و اصلاح شوند. همچنین در مواجه سازی تدریجی ابتدا درمانگران تلاش می‌کنند تا بفهمند فرد به خاطر نواقصی که در خود می‌بیند از چه کارهایی پرهیز می‌کند و دست به چه اجتناب‌هایی می‌زند. روانشناسان معتقدند که اجتناب‌ ها عوامل تداوم بخش بیماری هستند. در نتیجه تلاش می‌کنند تا به مرور با ارائه تمرین‌های رفتاری این اجتناب‌ها را حذف کنند تا اختلال بد ریخت انگاری بدن به طور پایداری درمان شود. البته این چکیده یکی از روش‌های مورد استفاده است.

???? حساسیت زدایی منظم

حساسیت زدایی منظم یکی از روش های درمانی برای بد ریخت انگاری بدن است. در این روش از درمانجو خواسته می‌شود تا موقعیت های اجتماعی که از آنها اجتناب می‌کند؛ رده بندی کند. سپس گام به گام از کم شدت ترین تا ترسناک ترین با کمک روانشناس با این موقعیت ها مواجهه می‌شود.

???? روان درمانی

برای درمان بد ریخت انگاری بدن از روان درمانی کمک می‌گیرند. درمان شناختی رفتاری کمک می‌کند تا فرد اعمال و رفتارهای خود را شناسایی کند و به بینش مناسبی برسد. در نهایت با کمک درمانگر روش های مقابله با بیماری به آنها آموزش داده می‌شود.

????نیاز به مصرف داروی برای بد ریخت انگاری یا خود زشت پنداری

در صورتی که شدت اختلال بد ریخت انگاری بدن بسیار شدید باشد و به روان درمانی پاسخ ندهد یا شرایط پیچیده روان پزشکی دیگری وجود داشته باشد روانشناس شما را به یک روانپزشک ارجاع خواهد داد تا از دارو درمانی نیز در روند بهبودی خود کمک بگیرید.

اگر فقط چند نشانه از اختلال خود زشت انگاری را داشتیم چه کاری باید بکنیم؟

شاید برخی از نشانه های بالا را در خود ببینید و دچار اضطراب شوید. اما جای نگرانی نیست، اول از همه باید بدانید که با توجه به ملاک‌های زیبایی در این روزها خیلی از آدم‌ها احساس زیبایی نمی‌کنند. پس با وجود چند نشانه به خود برچسب اختلال بد ریخت انگاری بدن نزنید، هر چند حتی اگر به این اختلال دچار هم شده باشید، باز جای نگرانی نیست.

اگر به دنبال سلامتی و شادابی در زندگی خود هستید، تنها با چند اقدام ساده این مساله رو حل نمایید و از پیچیده شدن موضوع جلوگیری کنید. مشاور شما را در مورد اقدامات لازم راهنمایی خواهد کرد.

کلام آخر

اختلال بد ریخت انگاری در رده چهارم DSM-5 قرار دارد. افراد مبتلا به عضوی از بدن خود متمرکز می‌شوند و به شدت بر آن عضو حساست نشان می‌دهند. در واقع عضوی مانند صورت، معده، دست و … را بد شکل ترین عضو می‌دانند. حتی اگر این مورد کوچکترین ایرادی نداشته باشد.

اگر این روند ادامه پیدا کند، فرد مبتلا با پیامدهای بسیاری روبرو خواهد شد. به همین جهت هرچه سریع تر از روانشناس برای درمان کمک بگیرید. مرکز مشاوره ذهن نو به صورت تلفنی و حضوری به شما مراجعین گرامی خدمات ارائه می‌دهد. جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره زیر تماس حاصل فرمایید.

برای دریافت مشاوره در زمینه بد ریخت انگاری بدن می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگیرید.

سوالات متداول